Po sekularyzacji państwa krzyżackiego w 1525r. Zakon Kawalerów Mieczowych utracił wsparcie Prus. Możliwość eksportu drogą morską do E.Z. płodów rolnych i leśnych stało się ważnym celem polityki ros. Litwa, Moskwa, Szwecja i Dania chciały zdobyć panowanie na Inflantach. W 1557 r. zawarto w Pozwlu układ o pomocy wielkiego mistrza inflanckiego Litwie w wojnie z Moskwą. – od tego momentu rozp. się wojna. Pocz. Litwa przegrywa (w 1561 Iwan IV Groźny zajął port bałtycki Nawrę – umożliwiło to Ros. rozp. handlu z E.Z.) Do wojny włączyła się Szwecja i Dania. W 1561r. w Wilnie wielki mistrz Z.K.M. Gotard Kettler złożył hołd lenny królowi pol., sekularyzował zakon, którego ziemie włączono do Pol. Kettler został świeckim (lut) księciem, otrzymując jako dzidziczne księstwo Kurlandii i Semigali w lennej zależności od Pol. Rozpoczęto wojnę o „dominium Maris Baltici” (panowanie na Bałtyku). Pierwszy etap wojny o Inf. Zak. Się w 1570r. pokojem w Szczecinie, dokonano rozb. Inf., co było szczeg. Niekorzystne dla Litwy. Od momentu zaw. Uni Lubelskiej w 1569r. walko o Inf. Stała się też sprawą Korony. Na czas bezkrólewia zaw. Rozejm z Moskwą. W 1577 r. Stefan Batory wznowił walkę, gdyż hand. nar. przynosił duże straty gosp. Lit. Szlachta widząc korzyści z przerw. h.n. uchwaliłą wysokie podatki; – utw. Nową formację wojskową – piechotę wybraniecką. Jan Zamoyski – hetman wielki koronny opracował plan ataku na Moskwę. W 1579r. wojska polskie zdobyły Połock; W 1580r. zdobyto zamek Wielkie Łuki. W 1581r. rozp. się oblężenie Pskowa; W 1582 r. w Jamie Zapolskiej podpisano 10 letni rozejm między Rz. a Moskwą. Jego postan. Były korzystne dla strony pol.-lit.; Rosjanie opuścili zamki w Inf., W 1583r. szwedzi zajęli Narwę, przer. h.n. ;
