Postawa filozoficzna Sokratesa Sokrates jest jedną z najbardziej znanych postaci w całej historii starożytnej filozofii. Nie napisał żadnej książki, nie pozostawił po sobie żadnych spisanych myśli, jedyne, co o nim wiemy, to spisane relacje jego ucznia Platona oraz Ksenofonta, a… Czytaj dalej
Byt i substancjaByt czegoś może \”być\” albo akcydentalny, albo samoistny. (1) Jest akcydentalny gdy mówimy na przykład, że \”sprawiedliwy człowiek jest wykształcony\” albo że \”człowiek jest wykształcony\” i że \”wykształcony jest człowiekiem\”; tak samo mówimy, że \”wykształcony buduje\”, ponieważ budowniczy… Czytaj dalej
Doświadczenie i mądrośćWszyscy ludzie z natury dążą do poznania, czego dowodem jest ich umiłowanie zmysłów (bo, nawet niezależnie od ich praktycznej użyteczności, miłują je dla nich samych), a zwłaszcza ponad wszystkie inne dla wzroku. Nie tylko bowiem gdy działamy, ale… Czytaj dalej
Filozofia jako nauka o bycieIstnieje nauka, która bada Byt jako taki i przysługujące mu atrybuty istotne. Nie jest ona żadną z tzw. nauk szczegółowych, bo żadna z tych nauk nie bada ogólnie Bytu jako takiego, lecz wyodrębnia pewną część bytu… Czytaj dalej
Materia i formaWszystko, co powstaje, powstaje albo wskutek czegoś (rozumiem przez to początek stawania się), albo z czegoś (przez co znów chcę rozumieć nie brak, lecz materię, posługując się tym zwrotem tak, jak to już wyżej wyjaśniłem), albo staje się… Czytaj dalej
PowstawanieTo, co powstaje, powstaje albo z natury, albo przez sztukę, albo spontanicznie; mianowicie, wszystko powstaje dzięki czemuś, z czegoś i staje się czymś. Przez \”coś\” rozumiem kolejne kategorie: substancję, ilość, jakość lub miejsce. Naturalny będzie rodzaj powstawania dokonującego się dzięki… Czytaj dalej
Wiedza o pierwszych przyczynachSkoro poszukujemy tej wiedzy, należałoby zbadać, o jakiego to rodzaju przyczynach i zasadach wiedza jest mądrością. Jeżeli ktoś przyjmie nasze opinie o mędrcu, to niebawem stanie się to jaśniejsze. Sądzimy więc, że, po pierwsze, mędrzec [filozof] musi… Czytaj dalej
O filozofii sceptycznejMoże się to wydawać przedsięwzięciem bardzo dziwacznym ze strony sceptyków, iż pragną zniweczyć rozum przy pomocy dowodzenia i rozumowania; a przecież jest to główne zadanie wszelkich badań i dysput tych filozofów. Usiłują wykrywać zarzuty zarówno przeciwko naszemu rozumowaniu… Czytaj dalej
O pochodzeniu ideiKażdy chętnie przyzna, że znaczna zachodzi różnica między percepcjami umysłu, zależnie od tego, czy czujemy przykrość nadmiernego gorąca lub przyjemność umiarkowanego ciepła, czy też uprzytamniamy sobie później wrażenia te z pamięci lub wyprzedzamy je wyobraźnią. Zdolności te mogą… Czytaj dalej
Sceptyczne rozwiązanieZapał filozoficzny, podobnie jak religijny, posiada, jak się zdaje, tę złą stronę, że aczkolwiek dąży do poprawy obyczajów i wykorzenienia wad, może przecież wskutek nadanego mu niewłaściwego kierunku służyć wyłącznie podsycaniu jakiegoś upodobania, które nas opanowało, lub pchać umysł… Czytaj dalej
