Charakterystyka-dłuższa forma wypowiedzi pisemnej obejmująca wygląd zewnętrzny i wygląd wewnętrzny postaci. Mająca również na celu analizę postępowania postaci.
I Przedstawienie postaci:
1.imie i nazwisko
2.wiek
4. rodzinna
5.sytuacja materialna
6.pochodzenie
II Wygląd zewnętrzny:
1.twarz
2.wzrost
3.sylwetka, budowa ciała
4.mimika,gestykulacja,sposób chodzenia
5.ubiór
III Cechy charakteru:
1.zalety
2.wady
IV temperament(uosobienie)
V Intelekt
VI poglądy i zainteresowania
VII stosunek postaci do otoczenia i odwrotnie
VIII ocena własna
Wstęp
– imienne przedstawienie postaci
– szkic jego otoczenia
– zaznaczenie skąd znamy bohatera (np. z książki, filmu itp.).
Rozwinięcie
– obiektywny opis (przyczynowy opis działań opisanych w utworze)
– wygląd zewnętrzny,
– wygląd wewnętrzny, cechy charakteru, relacje między postacią a innymi bohaterami
– charakterystyczne zachowanie, przemiany wewnętrzne,
– odczucia i poglądy postaci,
Zakończenie
– podsumowanie,
– zauważenie związków pomiędzy zachowaniem postaci a jej cechami,
– zwrócenie uwagi na osiągnięte skutki
– subiektywna ocena postaci będąca niekiedy konfrontacją z oceną innych bohaterów utworu,
Wyróżniane są dwa główne rodzaje charakterystyk:
-charakterystyka zewnętrzna (prozografia) obejmująca prezentacji wyglądu oraz upozycjonowania w otaczającym świecie;
-charakterystyka wewnętrzna (etopeja) obejmująca przedstawienie życia wewnętrznego, światopoglądu i postawy moralnej postaci literackiej i analiza zachowań postaci z uwzględnieniem jej stanu psychicznego;
Charakterystykę postaci można podzielić również ze względu na formę jej realizacji:
-charakterystyka bezpośrednia jest formułowana wprost przez podmiot literacki (np. narratora)
-charakterystyka pośrednia jest zawarta w słowach i myślach samej postaci lub opiniach innych bohaterów, na podstawie której czytelnik sam może wydać swoją opinię.
